Chuyện tôi chữa thoái hóa cột sống

Bạn có biết khi ngồi cột sống ta phải chịu lực gấp 3 lần khi đứng? Và thể dục thông thường như chạy bộ, cầu lông, đá banh không luyện cơ lưng? Vậy nên giới học sinh văn phòng ngồi 10-12 giờ/ngày về lâu dài sẽ có rủi ro bị thoái hóa cột sống, xẹp đĩa đệm dù có chơi thể thao. Và đây là những kiến thức và chế độ rèn luyện chữa bệnh mà tôi thu lượm được để điều trị cho mình qua tư vấn 3 bác sĩ (2 tây y + 1 đông y), và từ các trang báo của bệnh viện. Hiện tôi đã theo chế độ điều trị /rèn luyện này đến được 2-3 tuần. Lưng không thấy đau nữa dù còn hơi cứng và cuối ngày thấy hơi mỏi /khó chịu. Cũng đỡ nhiều, hi vọng sau 2-3 tháng sẽ ổn.

Lưu ý là tôi không phải bác sĩ. Đây chỉ là điều tôi học và áp dụng cho mình, chia sẻ cho mọi người tham khảo thôi. Rất vui khi nhận được thêm những lời khuyên và góp ý của mọi người ^^

Thấy cứng lưng và chuyện đi khám 3 bác sĩ

Chuyện bắt đầu khi tôi cảm thấy lưng mình không được mềm dẻo, cúi người không được thoải mái như trước. Nghĩ rằng mình cần tập lưng, tôi tập mấy bài dãn lưng & tập cơ lưng theo Youtube, nhưng không thấy cải thiện. Sau một ngày đi bộ cả ngày, tôi hơi bị đau vùng lưng dưới/mông trên. Thấy không ổn, tôi đi khám bác sĩ. Xem X-Quang, bác sĩ nói lưng tôi còn tốt, chỉ bị đau lưng cơ năng[1], chắc do tập lưng hơi quá nặng. Bác sĩ cho thuốc giảm đau, thuốc giảm sưng viêm, kháng histamin, giãn cơ, vitamin B1+B6+B12, và vài bài tập giãn cơ lưng/mông. Tôi về uống thuốc, nghỉ ngơi, chỉ tập nhẹ, nhưng vẫn đau. Sau 1 tháng tôi đi khám lại. Cũng cái X-Quang đó, bác sĩ nói lưng tôi thoạt nhìn ổn nhưng xem kỹ xương sống hơi thoái hóa, hơi bị gai, xẹp đĩa đệm… Vậy là tiếp tục 1 bịch thuốc giảm đau, giảm viêm, giảm sưng, kháng histamin, giãn cơ. Bác sĩ dặn tôi tập bơi, hít đất, kéo xà là những bài tập tốt cho lưng.
[1] Nhận biết triệu chứng đau căng cơ lưng và cách khắc phục hiệu quả 
[2] Thoái hóa cột sống là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị 
[3] Xẹp đĩa đệm là gì? Nguyên nhân và cách chữa trị hiệu quả 

Khi nghe tôi buồn ơi là buồn. Thoái hóa cột sống nó giống như bệnh già vậy, chỉ có thể chữa tạm ổn và gìn giữ, dễ tái phát và rất khó khỏi hoàn toàn. Nó làm giảm khả năng thể thao (bye cầu lông 😭) và làm việc nặng (hạn chế bồng con 😭). Hic, chưa tới 40 mà thấy mình như 60 vậy, còn nhiều việc chưa làm 😭

Phản ứng đầu tiên của tôi là nhắn tin cho các mục sư, chấp sự, nhóm Kinh Thánh tôi quen nhờ cầu nguyện xin Chúa chữa lành, vì Kinh Thánh dạy:

“Có ai trong anh em đau ốm chăng? Người ấy hãy mời các trưởng lão Hội Thánh đến; họ sẽ nhân danh Chúa cầu nguyện và xức dầu cho người bệnh. Sự cầu nguyện bởi đức tin sẽ cứu người bệnh, Chúa sẽ đỡ người ấy dậy; nếu người bệnh có phạm tội, cũng sẽ được tha. Vậy, hãy xưng tội cùng nhau và cầu nguyện cho nhau để anh em được lành bệnh. Lời cầu nguyện của người công chính có quyền năng và rất linh nghiệm.”Gia-cơ 5:14‭-‬16

“Hãy trao mọi điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài luôn chăm sóc anh em.”1 Phi-e-rơ 5:7

Tiếp theo là học cách sống chung với lũ thôi, vì thường Chúa đáp lời cầu nguyện qua dẫn dắt ta và cho ta sự giúp đỡ cần thiết của người đời chứ hiếm khi làm phép màu như thần đèn lắm. Tôi sắp xếp lại bàn làm việc của mình cho tối ưu. Hình như cái màn hình hơi nghiêng, sắp lại cho thằng. Hình như cái gối đệm lưng hơi to nên lưng dựa ko sát vô chỗ tựa. Trưa vào phòng gym của công ty tập giãn lưng, đu xà…

Chiều đó tôi có buổi gặp gỡ chia sẻ cho mục vụ sinh viên về chủ đề “Cách luyện tiếng Anh để có thể áp dụng trong đời sống và công việc”. Trước khi đi, tôi vô phòng gym đu xà cho giãn lưng, tự nhiên thấy lưng cục cục 2 cái rồi thấy dễ chịu nhẹ nhàng hơn. Cám ơn Chúa cho chút chữa lành trước khi đi công tác mục vụ. Thấy được Chúa quan tâm, tôi cũng thấy lạc quan hơn, vì Chúa đang làm việc cách thầm lặng cho tôi sự chữa lành.

Việc đu xà cục cục 2 cái dễ chịu hơn khiến tôi nghĩ ý Chúa muốn tôi đi vật lý trị liệu (VLTL). Uống thuốc giảm đau, giảm viêm, giảm sưng, kháng histamin giãn, cơ tất nhiên sẽ đỡ, nhưng mới trị phần ngọn. Tháng trước tôi đã uống 1 bịch thuốc như vậy rồi, giờ uống nữa thấy hơi nhiều. Đau là do cơ xương khớp có vấn đề, không trị cơ xương khớp mà chỉ uống thuốc giảm đau thì hết uống sẽ sớm đau lại.

Vậy là hôm sau tôi đi khám phòng đông y – VLTL ở bệnh viện gần cty. Bác sĩ nói lúc ngồi xương sống phải chịu lực gấp 3 lần lúc đứng nên nó hao mòn nhanh là phải rồi. Trị tận gốc là luyện cho cơ lưng khỏe giúp đỡ xương, rồi thay đổi thói quen làm việc, ngồi cỡ 1 giờ nhớ đi đứng chút cho lưng nghỉ.

Cảm ơn Chúa là bác sĩ nói đúng là tôi có thoái hóa cột sống nhưng nhẹ, đau chỉ phần mềm, khỏi cần đăng ký liệu trình trị liệu, về google bài vật lý trị liệu Mckenzie[4] tập sáng 30ph, tối 30ph từ từ sẽ đỡ. Thuốc đông y có “thấp khớp nam dược” và “viên phong thấp OPC”, thành phần là các cao thảo dược có tính giảm đau, kháng viêm, hoạt huyết. Xem ra hướng điều trị giống thuốc tây, dùng cao thảo dược thì tác dụng có yếu hơn, nhưng uống được lâu dài đỡ hại gan thận, và rẻ hơn (khám BHYT được miễn phí).
[4] Bài tập cho người thoát vị đĩa đệm | Bệnh viện 199 Bộ Công An

Ban đầu tôi tính đi khám thêm 1 bác sĩ nữa cho rõ bệnh, nhưng sau tôi thấy 3 bác sĩ đủ rồi. Tổng hợp ý lại thì chắc tôi bị thoái hóa cột sống + xẹp đĩa đệm nhẹ, nhìn X Quang khó thấy, đau chủ yếu do phần mềm. Muốn biết rõ hơn phải chụp MRI tốn tiền, thôi cứ về tập chế độ rèn luyện chữa trị thoái hóa cột sống xem coi có đỡ không. Tầm 1-2 tháng không đỡ thì qua tết đi khám bác sĩ danh tiếng + chụp MRI chắc không muộn. Vì uống thuốc, rèn luyện VLTL mà không xong chắc chỉ còn nước mổ >_<

Chế độ rèn luyện chống thoái hóa cột sống

Chữa thoái hóa cột sống gồm có chữa trị tạm thời và chữa trị lâu dài:

  • Uống thuốc giảm đau, giảm viêm, giảm sưng, giãn cơ (tây y hay đông y) là biện pháp tạm thời. Nó sẽ giúp ta hết đau, nhưng nếu cơ xương khớp và lối sống, lối làm việc vẫn như cũ thì sẽ nhanh chóng bị lại. Nó cũng hại gan thận nếu dùng lâu dài, đông y dùng thảo dược sẽ đỡ hại hơn tây y.
  • Xoa bóp, châm cứu có thể giúp giảm đau, kích thích tuần hoàn, giãn cơ, vận động xương khớp. chúng không hại gan thận nhưng tốn kém mất thời gian hơn. Tôi thấy chúng cũng chỉ là tạm thời nếu không có những thay đổi bản chất của cơ xương khớp và đời sống.
  • Để chữa lâu dài, ta cần tập vật lý trị liệu (VLTL), rèn luyện cơ chắc khỏe, bồi bổ xương khớp & lớp đệm, và thay đổi nếp sống & nếp làm việc đã gây ra bệnh. 

Thoái hóa cột sống /thoát vị đĩa đệm là bệnh lối sống. Để chữa nó cần chữa lối sống, và có một chế độ sống rèn luyện phù hợp. Hằng ngày cần rèn luyện các bài tập để kéo dãn xương khớp và rèn luyện cơ lưng chắc khỏe để đỡ cột sống. Sau đây là chế độ rèn luyện tôi tổng hợp từ góp ý của 3 bác sĩ và từ các trang bệnh viện:

  1. Sáng 5g dậy, tập các động tác VLTL của Mckenzie [4] và của ACC Chiropractic [5][6]. Tôi chỉ tập các bài nằm chứ không có ngồi hay đứng. Bài VLTL Mckenzie có 3 động tác đầu nằm sấp 15ph, thích hợp để nướng thêm chút ^^
  2. Đảm bảo ngồi đúng tư thế, ngồi luôn dựa lưng thành ghế để được nâng đỡ, như [7]
  3. Mỗi 1g30ph nghỉ 5ph, đứng dậy, đi uống nước, vào nhà vệ sinh rửa mặt cho giãn lưng. 
  4. Nghỉ trưa vô phòng gym cty tập nhẹ 30ph vài động tác trong Mckenzie và ACC chiropractic [4,5,6] (chủ yếu là nằm), plank 3 lần mỗi lần 30s, rồi đu xà đơn cho giãn lưng.
  5. Chiều về bơi 10 vòng hồ bơi chung cư. Tuần bơi 3 lần 2 – 4 – 6 (Hic phải cắt thời gian chơi với con cho vụ này -_-)
  6. Tối trước khi đi ngủ lại tập Mckenzie và ACC Chiropractic 30ph nữa. Nằm sấp chườm nước nóng trước khi đi ngủ cho giãn lưng, vì sau khi chườm nước nóng cần nằm tiếp [8].

[4] Bài tập cho người thoát vị đĩa đệm | Bệnh viện 199 Bộ Công An 
[5] Top 10 bài tập cho người thoát vị đĩa đệm hiệu quả tại nhà 
[6] 6 bài tập giảm đau lưng do thoát vị đĩa đệm, tăng cường sức khỏe cột sống 
[7] 4 tư thế ngồi đúng giúp ngăn ngừa các bệnh cột sống cho dân văn phòng
[8] 7 cách tự chữa thoát vị đĩa đệm tại nhà và lưu ý cần tránh 

Thuốc thì uống  “thấp khớp nam dược” và “viên phong thấp OPC” theo toa bác sĩ đông y ở bệnh viện. Bịch thuốc Tây y còn để đó coi như chưa bắt đầu liệu trình. Uống thêm Calci D giúp hỗ trợ xương và glucosamine thêm dịch khớp, và vitamin K2 bổ xương và tim mạch mà hay thiếu trong bữa ăn hiện đại [9]
[9] Vitamin K2: Mọi thứ bạn cần biết

Sau 2-3 tuần theo chế độ rèn luyện này thì lưng tôi tạm ổn: hết đau, nhưng vẫn còn thấy hơi cứng, cuối ngày thấy hơi mỏi. Chắc sau 2-3 tháng sẽ thấy bình thường hơn. Hi vọng sẽ sống chung với lũ và tập luyện thường xuyên cơ lưng sẽ giữ được trạng thái khỏe mạnh lâu dài.

Những việc cần tránh khi bị thoái hóa cột sống

Sai lầm lớn nhất của tôi là khi thấy lưng hơi cứng không nghĩ mình bị thoái hóa cột sống mà tưởng cơ ít vận động bị cứng/yếu gì đó nên tập vặn người, gập cơ & dãn lưng kiểu gym cho nó khỏe lên. Thoái hóa cột sống cũng tập cơ/dãn lưng nhưng nó làm rất nhẹ nhàng và từ từ, phải tránh các động tác mạnh & vặn người như gym [8]. Trong phòng gym khi người ta tập hùng hục thì tôi như con lười vậy, 1 động tác nhanh cũng mất 5-10 giây, chậm thì yên cả 5-10ph. Tôi hi vọng thực sự xương sống tôi chưa thoái hóa lắm (dù có), nhưng vì tập kiểu gym nặng nên nó ra đau phần mềm. Cũng tốt, nhờ vậy tôi biết tình trạng mình sớm để lo giữ gìn.

Sai lầm nữa là khi thấy cứng lưng ta hay làm động tác gập mình ra phía trước, nhưng khi bị đĩa đệm có khi nó làm bệnh nặng hơn. Đúng ra ta cần gập mình ra phía sau để đẩy đĩa đệm lại vị trí cũ.

Tất nhiên là cần tránh mang vác nặng. Bác sĩ dặn tránh bồng con (T_T), tức vác dưới 10kg. Không thẳng chân cong lưng xuống vác mà thẳng lưng khuỵa gối ngồi xuống cầm rồi đứng nhấc lên.

Thể thao tránh các môn chạy nhảy như chạy bộ cầu lông, tốt tim mạch chân tay nhưng không tốt cho cơ lưng & cột sống. Tốt nhất là bơi, hít đất, plank, đu xà, các môn thẳng lưng và kéo lưng.

Tránh để mỏi lưng kéo dài vì khi cơ mỏi nó hết lực và bắt xương khớp phải chịu. Có điều kiện thì cho lưng nghỉ 1 chút (nằm sấp tư thế Mckenzie hay đi lại giãn lưng).

Hay phải đi xa, ngồi nhiều, làm việc nhiều thì nên đeo đai bảo vệ cột sống. [10] Hơi bất tiện và nhìn kỳ nhưng giữ cho cột sống không bị thoái hóa thêm. Đai kéo giãn cột sống đắt hơn nhiều nhưng bên cạnh bảo vệ còn kéo giãn, theo lý thuyết sẽ giúp đốt sống không bị đè ép và hy vọng giúp phục hồi lớp đệm giữa 2 đốt sống. Tôi đang nghĩ xem mình có nên đầu tư cái đai như vậy không. 2 bịch thuốc tây y tôi bị mua đã thấy gần 3 triệu, bằng giá.
[10] Top 7 đai lưng bảo vệ cột sống tốt hiện nay

Tổng kết

Vì khi ngồi, cột sống phải chịu tải gấp 3 lần đứng mà cơ lưng không được vận động thể dục để khỏe lên, dân học sinh văn phòng khi ngồi từ 10-12 giờ/ngày sẽ có nguy cơ cao bị thoái hóa cột sống. Thật buồn khi tôi biết mình bị, nhưng cũng không gì ngạc nhiên lắm.

Nếu chữa trị chỉ uống thuốc giảm đau, giảm viêm, giảm sưng mà cơ xương khớp hay đời sống không có gì thay đổi thì chỉ chữa nhất thời và sẽ sớm bị lại. Sau khi tư vấn 3 bác sĩ và tham khảo nhiều trang thông tin của bệnh viện, tôi đặt ra cho mình chế độ rèn luyện cho cơ xương khớp khỏe lên để chữa trị lâu dài

  • Sáng khi thức dậy tập các bài vật lý trị liệu của McKenzie và ACC Chiropractic 30 phút [4][5][6].
  • Đi làm ngồi đúng tư thế [7], mỗi 1g30ph nghỉ 5ph, đứng dậy, đi uống nước, vào nhà vệ sinh rửa mặt cho giãn lưng.
  • Trưa vào phòng gym tập VLTL, tập plank rồi kéo xà cho giãn lưng.
  • Chiều 2-4-6 đi làm về bơi 10 vòng quanh hồ bơi chung cư.
  • Tối trước khi đi ngủ lại tập VLTL và chườm nóng lưng cho giãn cơ [8].
  • Uống thuốc bổ xương khớp (Calci – D3 – K2) và khớp (Glucosamine, nhiều nước).
  • Hạn chế xoay lưng, gập lưng, vác nặng hơn 10kg…

Sau 2-3 tuần theo chế độ rèn luyện này thì lưng tôi tạm ổn: hết đau, nhưng vẫn còn thấy hơi cứng, cuối ngày thấy hơi mỏi. Chắc sau 2-3 tháng sẽ thấy tốt hơn. Hi vọng tập luyện thường xuyên cơ lưng sẽ giúp sống chung với lũ và giữ được trạng thái khỏe mạnh lâu dài. Cầu nguyện xin Chúa cho lưng tôi khỏe mạnh để có thể làm được nhiều việc cho Ngài.

Đó là những chia sẻ của tôi về bệnh này. Hi vọng nó sẽ giúp ích được cho ai cũng bị.

[4] Bài tập cho người thoát vị đĩa đệm | Bệnh viện 199 Bộ Công An 
[5] Top 10 bài tập cho người thoát vị đĩa đệm hiệu quả tại nhà 
[6] 6 bài tập giảm đau lưng do thoát vị đĩa đệm, tăng cường sức khỏe cột sống 
[7] 4 tư thế ngồi đúng giúp ngăn ngừa các bệnh cột sống cho dân văn phòng
[8] 7 cách tự chữa thoát vị đĩa đệm tại nhà và lưu ý cần tránh