Martin Luther Về Hôn Nhân Như Ngôi Trường Rèn Luyện Nhân Cách

Trước Cải Chánh Tin Lành, hôn nhân bị xem nhẹ, lời khuyên cho thanh niên Cơ Đốc thường kiểu “đừng kết hôn, hãy phụng sự Chúa”. Cuộc Cải Chánh Tin Lành cũng đã cải chánh hôn nhân trở lại theo Kinh Thánh. Và cuộc hôn nhân giữa Martin và Katherine Luther cho chúng ta một minh họa đẹp đẽ về một cuộc hôn nhân tin kính. Dẫu có nhiều nỗi lo, khó khăn, tranh cãi, có cả mất mát, họ vẫn luôn yêu thương hỗ trợ nhau và cùng nhau phụng sự Chúa để vừa nuôi dưỡng những đứa con vừa dẫn dắt cuộc Cải Chánh Tin Lành.
____________________

“Trước khi tôi kết hôn”, Martin Luther hồi tưởng, “chiếc giường cả năm không được giặt giũ và bốc mùi mồ hôi. Nhưng tôi làm việc chăm chỉ và mệt mỏi đến nỗi ngã xuống là ngủ ngay mà không nhận ra.” Tuy nhiên, khi Martin kết hôn với nữ tu cải chánh Katherine Von Bora, người ông gọi là Katie, cái giường được sửa soạn, tấm trải được thay, và ngôi nhà được giữ sạch sẽ! Nhưng đời sống không chỉ toàn hoa hồng với Luther khi ông kết hôn.

Martin nhanh chóng nhận ra rằng hôn nhân có nghĩa là phải hy sinh, không chỉ chăm lo cho nhu cầu bản thân mà còn cho vợ và gia đình mình nữa. “Có rất nhiều thứ phải làm quen với trong năm đầu tiên sau khi kết hôn,” ông viết. “Ta thức dậy vào buổi sáng và thấy đôi bím tóc trên gối mà trước đây không có.” Roland Bainton, trong quyển tiểu sử về Martin Luther của mình – Here I stand – nhận định rằng “[Martin Luther] sớm nhận ra rằng người chồng phải quan tâm đến những mong ước của vợ mình nữa” (226). Lấy một ví dụ, nếu không phải vì Katie, Martin đã tham dự đám cưới của Spalatin, và gặp cảnh bạo lực của cuộc nổi loạn nông dân trên đường đến đó. Martin không còn có thể chỉ nghĩ đến bản thân mình nữa, nhưng giờ ông đã có một vợ (và sớm có nhiều đứa con) phải chu cấp.

Một Người Phụ Nữ Tháo Vát

Martin chẳng mang gì vào cuộc hôn nhân ngoài vài quyển sách cũ và những bộ quần áo bốc mùi. Gia đình Luther bắt đầu với rất ít lợi thế về tài chính. Trách nhiệm trong nhà cũng không hề nhẹ nhàng. Katie phải làm lụng trong ngôi nhà và mảnh đất họ đang sống để đáp ứng nhu cầu của gia đình. Martin Luther chăm sóc khu vườn và Katie vườn cây, ao cá, và chuồng trại. Katie tự tay giết mổ gà, lợn, và cả bò! Martin viết về Katie trong một bức thư năm 1535, “Chủ tôi Katie chào anh. Cô ấy trồng trọt trên đồng, chăn nuôi và bán bò, v.v… [Có bao nhiêu thứ trong cái v.v… đó?]. Trong thời gian rảnh cô ấy đọc Kinh Thánh. Tôi đã hứa cho cô ấy 50 đồng nếu cô hoàn thành vào lễ Phục Sinh. Cô ấy đọc rất chăm chỉ và đã xong 5 quyển sách của Môi-sê.”

Cuối cùng Martin có một trang trại ở Zulsdorf, quản lý bởi Katie. Nhà Luther dành thời gian ở trang trại hằng năm. Một cách hài hước, Martin viết về Katie rất yêu dấu của ông: “Tới quý bà giàu có ở Zulsdorf, bà bác sĩ Katherine Luther, người sống trong xác thịt ở Wittenberg nhưng linh hồn ở Zulsdorf.” Và một thời điểm khác, “Tới người vợ yêu dấu của tôi Katherine, bà bác sĩ Luther, nữ chủ chợ lợn, phu nhân Zulsdorf, và bất kỳ danh hiệu nào khác xứng đáng với quý bà.” Martin không phải là người dễ chăm sóc. Ông hay bị bệnh và có những lúc (nếu không phải cùng lúc) ông bị bệnh gút, mất ngủ, viêm mũi, trĩ, táo bón, sỏi thận, chóng mặt, và ù tai. Bainton quan sát tình yêu của Martin với Katie giữa những khó khăn đó:

Katie là bậc thầy về thảo dược, thuốc đắp, và mát-xa. Con trai bà, Paul, người trở thành một bác sĩ, nói rằng mẹ ông là nửa bác sĩ. Bà giữ Luther khỏi uống rượu và cho ông uống bia, thứ giúp an thần chữa mất ngủ và làm tan sỏi thận.  Và bà tự ủ bia. Khi xa nhà, Martin rất trân trọng sự chăm sóc của bà! Sau một năm kết hôn, Martin viết cho một người bạn, “Katie của tôi trong mọi điều thật vâng phục và làm tôi hài lòng đến nỗi tôi sẽ không đánh đổi sự nghèo khó của mình lấy những kho báu của Croesus” (người nổi tiếng giàu có trong thế giới cổ đại). Ông cho bà sự tôn vinh cao nhất khi gọi sách Ga-la-ti của Phao-lô là “Katherine von Bora của tôi.” Ông bắt đầu lo lắng về sự tôn vinh của mình “Tôi cám ơn Katherine nhiều hơn Đấng Christ, người đã làm quá nhiều thứ cho tôi.”

Martin và Katie yêu thương nhau, và Martin rất trân trọng Katie vì đã chăm sóc thật tốt cơ thể bệnh tật của ông.

Một Hộ Gia Đình Đang Lớn Dần

Gia đình Luther nhanh chóng tăng lên về số lượng. Katie hạ sinh một bé trai là Hans. Martin viết, “Hôm qua Katie yêu dấu của tôi đã mang đến thế giới này lúc 2 giờ một bé trai nhỏ, Hans Luther. Tôi phải ngừng viết. Katie còn yếu đang gọi tôi.” Trong cách hài hước đặc trưng của mình, Luther quấn Hans vào khăn và nói “Hãy đạp, người bạn nhỏ. Đây là cách Giáo Hoàng đã làm với ta, nhưng ta đã thoát ra.” Điều tôi đánh giá cao nhất về các trang nhật ký của Luther lúc này là cách những bình luận của ông thật đúng với đời sống thực tế. Dù Hans đáng yêu thế nào, những đêm thức khuya với một em bé gào khóc là mệt mỏi và khó nhọc. “Hans”, Luther nói, “đang mọc răng và bắt đầu tạo ra những rắc rối vui vẻ của chính mình. Đây là những niềm vui trong hôn nhân mà Giáo Hoàng không xứng đáng có được.” Tổng cộng nhà Luther có sáu đứa con: Hans, Elizabeth, Magdalena, Martin, Paul, và Margaretha. Luther nói về Elizabeth khi bé được sanh ra ngày 10 tháng 12 năm 1527: “Chúa đã cho tôi và vợ tôi Katie một kẻ ngoại đạo nhỏ bé.”

Nhưng những tiếng ồn trong nhà Luther không chỉ do những đứa bé mà còn do nhiều bạn bè và sinh viên luôn ở trước cửa nhà. Một trong những ví dụ kỳ quặc nhất xảy ra vào đêm tân hôn của Martin và Katie. Lúc 11 giờ đêm có tiếng gõ cửa. Đó là Carlstadt, người đang chạy trốn khỏi cuộc Chiến Tranh Nông Dân, tìm kiếm chỗ trú. Tất nhiên, nhà Luther cho ông vào. Carlstadt không phải là người cuối cùng. Nhà Luther nhận những người bệnh vào nhà trong nhiều trường hợp. Nhưng ấn tượng nhất vẫn là tình yêu nhà Luther dành cho cho trẻ mồ côi. Martin và Katie nhận nuôi 4 trẻ mồ côi từ họ hàng mình, khiến tổng cộng có 10 trẻ em ở trong nhà Luther. Được biết đến với cảnh cửa luôn rộng mở, có những lúc nhà Luther có tới 25 trẻ em và sinh viên dưới mái nhà. Chẳng cần phải nói, đây là một công việc không nhỏ cho Katie. Ngay cả trong giờ ăn nhà Luther cũng bận rộn. Buổi nói chuyện trên bàn ăn nổi tiếng của Martin đến từ bàn ăn nơi nhà Luther có bữa tối. Các sinh viên luôn ở bàn ăn của ông hỏi những câu hỏi đến tận khuya. Nhưng sự mệt mỏi thật quá sức đến độ một đêm nọ, Katie đi lên phòng mình và ngất xỉu đúng nghĩa đen.

Đời sống là khó khăn. Đời sống gia đình là khó khăn. Hôn nhân là khó khăn. Nhưng Martin và Katie yêu nhau vô cùng. Họ xem hôn nhân là trường rèn luyện nhân cách, nơi Đức Chúa Trời dùng những khó khăn vất vả của đời sống gia đình để thánh hóa chúng ta. Bainton nói bất kỳ ai cũng gặp vấn đề giống như vậy:

Theo nghĩa này, gia đình thay thế tu viện, nơi được Giáo Hội Trung Cổ xem như trường rèn luyện đức hạnh và là con đường chắc chắn nhất đến thiên đàng. Luther khi bác bỏ giáo lý cứu rỗi bởi việc làm đã không bác bỏ việc thực hành sức chịu đựng, lòng nhẫn nhịn, nhân từ, và khiêm nhường. Đời sống gia đình rất đòi hỏi. Người chủ nhà luôn phải lo về bữa ăn hằng ngày. Người vợ có vai trò mang thai. Khi mang thai bà bị chóng mặt, nhức đầu, buồn nôn, đau răng, và sưng chân. Trong cơn trở dạ, người chồng có thể an ủi bà bằng cách nói: “Hãy nghĩ, Greta yêu dấu, rằng em là một người phụ nữ và việc em làm đẹp lòng Đức Chúa Trời. Hãy vui mừng trong ý Ngài. Hãy sinh con. Nếu em chết, đây là việc cao quý và vâng phục Đức Chúa Trời. Nếu em không phải là một phụ nữ, hãy ao ước được như vậy, để mình có thể chịu đau đớn và chết cho một công việc thật quý báu và cao quý của Chúa.”

Có lẽ không đâu mà hình ảnh “trường rèn luyện nhân cách” thể hiện rõ ràng hơn trong việc nuôi dạy con cái. Nếu bạn là cha mẹ, bạn sẽ biết nó áp lực thế nào, và việc thánh hóa bản thân nó khó khăn thế nào khi có một đứa bé luôn nghịch phá, gây rối cả nhà bằng việc kêu khóc suốt đêm. Tôi biết vì tôi bị vậy, và vợ tôi bị nặng hơn tôi. Gia đình của Luther cũng không phải là ngoại lệ, Bainton viết:

“Việc nuôi dạy con cái là một thử thách cho cả cha lẫn mẹ. Luther đã nói với một đứa con của mình: “Con ơi, con đã làm gì để ta yêu con như vậy? Con đã làm phiền cả nhà với tiếng khóc của con.” Và khi đứa bé đã khóc cả giờ và cha mẹ đã cạn kiệt sức lực, ông nhận định: “Đây là những điều khiến các giáo phụ Giáo hội lên án hôn nhân. Nhưng Đức Chúa Trời, trước ngày cuối, đã đưa hôn nhân và gia đình về lại vị trí tôn trọng xứng đáng của chúng.” Người mẹ tất nhiên là lãnh phần lớn các vấn đề. Nhưng người cha cũng có thể phải giặt đồ phơi tã, và bị hàng xóm cười đùa. “Hãy để họ cười. Đức Chúa Trời và các thiên sứ đang vui cười trên thiên đàng.”

Hôn Nhân Và Sự Kiên Nhẫn

Những lời nói của Martin Luther không bao giờ thiếu kết hợp giữa lẽ thật Kinh Thánh và sự hài hước. Có thời điểm Luther đã thốt lên: “Chúa tốt lành, thật là nhiều rắc rối trong một hôn nhân! Adam đã làm hư hỏng bản chất của chúng ta. Hãy nghĩ đến những cuộc tranh cãi mà Adam và Eva hẳn phải có trong suốt cuộc hôn nhân dài 900 năm của mình. Eva sẽ nói: “Anh đã ăn trái cấm”, và Adam cãi lại “Bà đã đưa nó cho tôi.”

Sự kiên nhẫn của Katie cũng có khi cạn kiệt. Bà từng hét với Luther: “Thưa giáo sư, tại sao ông không thôi nói và hãy ăn?” Luther hét lại, “Tôi ước gì tất cả đàn bà đều đọc bài Cầu Nguyện Chung trước khi mở miệng.” Nhưng Bainton giải thích tại sao sự kiên nhẫn của họ với nhau, và đặc biệt là với các con, nhiều khi có thể cạn kiệt:

“Một phần của những khó khăn là do nhịp điệu công việc và nghỉ ngơi khác biệt giữa Luther và vợ mình. Sau một ngày với con cái, gia súc, và người giúp việc, bà muốn nói chuyện như một người ngang hàng, và ông, sau khi thuyết giảng 4 lần, giảng bài và nói chuyện với các sinh viên trong bữa ăn, chỉ muốn ngã vào ghế và chìm vào một quyển sách. Rồi Katie lại bắt đầu “Giáo sư ơi, có phải thủ tướng Phổ (Prussia) là anh trai của bá tước không?”

Martin biết sự kiên nhẫn của mình có khi hơi cạn kiệt. Ông từng nói “Cả đời tôi phải nhẫn nhịn. Tôi phải nhẫn nhịn với giáo hoàng, với những kẻ tà giáo, với gia đình mình, và với Katie (vợ tôi).” Nhưng như Bainton quan sát cách chính xác, Martin “nhận ra rằng nó là tốt cho ông.” Một lần nữa, hôn nhân và gia đình là một ngôi trường rèn luyện nhân cách.

Bất chấp những khó khăn trong cuộc sống, Martin vẫn yêu Katie vô cùng. Và ông biết rằng tình yêu hôn nhân ngày càng lớn mạnh theo thời gian. “Tình yêu đầu tiên là say sưa. Nhưng khi cơn say tan rồi, sau đó tình yêu hôn nhân thật sự mới đến.” Và một lần nữa Luther viết: “Sự kết hợp xác thịt chẳng là gì cả. Còn phải có sự kết hợp của cách cư xử và suy nghĩ nữa.”

Tình yêu của Martin dành cho Katie là đặc biệt rõ ràng khi cô ấy bệnh. Ông viết: “Ôi, Katie, đừng chết và lìa bỏ anh.” Martin không thể chịu nổi ý nghĩ mất đi “xương sườn của mình”, như cách ông thường gọi đùa Katie.

Nhưng Martin và Katie yêu con cái của mình nữa, và họ yêu chúng hơn cả sự sống mình. Có lẽ thử thách khó khăn nhất mà Martin Luther và Katie trải qua là cái chết của cô con gái 14 tuổi của mình, Magdalena. Trong giường hấp hối của con, Martin Luther cầu nguyện, “Ôi Chúa, con thật yêu cô bé, nhưng ý Cha được nên.” Bainton giải thích điều xảy ra khi cô bé mất:

“Luther tự trách mình vì Đức Chúa Trời đã ban phước cho ông hơn bất kỳ giám mục nào trong một ngàn năm, nhưng ông vẫn không tìm thấy gì trong lòng mình để cảm ơn Chúa. Katie đứng từ xa, choáng ngợp vì đau buồn, và Luther ôm đứa bé trong tay mình khi nó mất đi. Khi cô bé được chôn, ông nói: “Du liebes Le chen, con sẽ sống dậy và tỏa sáng như mặt trời và các ngôi sao. Thật kỳ lạ khi biết rằng cô bé đã được bình an và mọi chuyện đều tốt, nhưng vẫn thật buồn bã!”

Bình an và đau buồn. Xin cuộc hôn nhân giữa Martin và Katie, cũng như tình yêu của họ dành cho con cái mình, nhắc nhở cho chúng ta ngày nay về tình yêu của Đấng Christ cho hội thánh của Ngài, và tình yêu của Đức Chúa Cha cho chúng ta là con cái được cứu chuộc của Ngài.

Người dịch: Richard Huynh
Theo TheGospelCoalition
https://www.thegospelcoalition.org/article/martin-luther-on-marriage-as-a-school-of-character/